Devlet Arşivlerinden çıkan belgeler, Anadolu’nun enerji haritasını yeniden çizmeye aday. Musul petrollerinin damarlarının Erzurum’dan başladığına dair 1932 tarihli bir belge, hem bilimsel hem diplomatik kanallardan doğrulanmış durumda. Ancak bu bilgiye rağmen, bugüne kadar ne bir sondaj ne bir araştırma ne de bir kamuoyu bilgilendirmesi yapılmış. Soru açık: Neden?
1932’de Mısır’dan Telgraf Gelmiş, 2025’te Erzurum Hâlâ Bekliyor
AlAhram gazetesinin Yafa muhabiri, Türk mühendislerin Musul petrol kaynağını Erzurum’da bulduğunu yazmış. Haber, dönemin Kahire Başkonsolosluğu tarafından telgrafla Türk hükümetine iletilmiş. Yani mesele sadece bir gazete haberi değil, diplomatik bir teyit. Peki bu bilgiyle ne yapıldı? Görünen o ki, hiçbir şey.
Yer Bilimciler Nerede?
Petrol damarlarının Erzurum’dan Musul’a uzandığı jeolojik olarak belgelenmiş. Rus mühendislerin 1916-1917 yıllarında yaptığı sondajlar, bitümlü toprak ve petrol sızıntılarını kayda geçirmiş. Bilimsel veri var, saha bulgusu var. Ama yer bilimcilerden ses yok. Sanki bu konuya dair konuşmak yasak. Bilimsel merak mı eksik, yoksa siyasi irade mi yok?
Yetkililer Neden Kıllarını Kıpırdatmıyor?
Enerji Bakanlığı bu belgeleri hiç mi görmedi? Erzurum Valiliği bu potansiyeli neden kamuoyuyla paylaşmıyor? Üniversiteler neden bu konuda bir araştırma başlatmıyor? Yoksa “önemli değil” mi deniyor? O zaman soralım: Musul petrolleri için uluslararası mücadele verilirken, Erzurum’daki damarlar neden kaderine terk edildi?
Caferiye Camisi’nin Gideri Petrol Kuyusundan Karşılanmıştı, Şimdi Gideri Sessizlikten
Balıklı köyündeki kuyunun camiye vakfedilmesi, bu kaynağın toplumsal bir değer olarak görüldüğünü gösteriyor. Bugün aynı cami, aynı köy, aynı toprak... Ama ne vakıf var ne petrol. Sadece geçmişin yankısı.
Mizansen: Erzurum’un Altı “Petrol”, Üstü “İhmal”
Yer altında zenginlik, yer üstünde ilgisizlik. Belgeler bağırıyor, yetkililer susuyor. Erzurum’un sesi arşivden geliyor, ama bugünün yöneticileri duymuyor. Tarih konuşuyor, ama bugünün kulakları kapalı.
Bu Sessizlik Artık Delinmeli
Taner Özdemir’in arşiv çalışması, Erzurum’un enerji tarihini yeniden yazıyor. Ama bu tarih sadece geçmişte kalmamalı. Bugünün sorumluları, bu belgeleri görmezden gelirse, yarının tarihçileri onları da yazacak: “Petrol vardı, ama irade yoktu.”