Erzurum Atatürk Üniversitesi, Türkiye’nin bilimsel tarihinde iz bırakacak bir başarıya daha imza attı. Üniversite bünyesinde kurulan 11 bilimsel grup ve 120 kişilik donanımlı ekip, Prof. Dr. Ahmet Hacımüftüoğlu ve Doç. Dr. Ufuk Okkay’ın liderliğinde önce Kovid-19’a karşı etkili bir ATACoV isimli aşı geliştirdi, ardından bu deneyimi Alzheimer hastalığına umut olacak bir projeye dönüştürdü.

Rektör Prof. Dr. Ahmet Hacımüftüoğlu, gazeteci Cemil Sarıtaş’a yaptığı açıklamada, üniversitenin kendi öz kaynaklarıyla yürüttüğü bu çalışmanın detaylarını paylaştı. Altı ay boyunca gece gündüz çalışan ekip, Kovid-19’un antikor parçalarını %95 oranında saflaştırarak hayvanlar üzerinde denemelere başladı. Hayvanlardaki antikor tepkisi, aşının etkinliğini ortaya koydu. Yoğun bakımda yatan ileri düzey hastalardan alınan kan örnekleriyle yapılan testlerde ise aşının bu örneklerle mikroskop altında spesifik etkileşim gösterdiği gözlemlendi. Bu bulgu, ATACoV isimli aşının insana özel olarak üretildiğinin bilimsel bir kanıtı oldu.

İnsan üzerinde denemelere geçilmeden önce resmi onay süreci beklenmek zorunda kalındı. Rektör Prof. Dr. Hacımüftüoğlu, süreci bizzat takip etmek üzere kendi aracıyla Ankara’ya gittiğini ve aşının 1/132.1 oranında etkili bulunduğunu belirtti. Onay raporu alınmasına rağmen, salgının etkisini yitirmesi nedeniyle ATACoV aşı uygulamaya konulmadı.

Bilimsel vizyon bu noktada yeni bir yöne evrildi. Aynı teknoloji, Alzheimer hastalığına karşı kullanılmak üzere yeniden yapılandırıldı. Amerika’dan getirilen Alzheimer hastası hayvanlar üzerinde yapılan testler başarıyla tamamlanmak üzere. Yakın zamanda insan denemelerine geçilecek ve gerekli onayların ardından uygulamaya başlanacak.
Atatürk Üniversitesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayıyla 16 Mayıs 2025 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan karar doğrultusunda “Aşı ve İlaç Biyoteknoloji Enstitüsü” unvanını aldı. Türkiye’de bu alanda tek olan enstitü, ilaç, aşı ve biyoteknolojik ürünlerin geliştirilmesinde öncü rol üstlenecek. Enstitü bünyesinde kimyasal ilaç, farmakodozi (bitkisel toz ilaç) ve aşı üretimi alanlarında faaliyet gösteren 11 ayrı bilimsel grup bulunuyor. Toplamda 120 deneyimli akademisyen görev yapıyor.
Doç. Dr. Ufuk Okkay’ın başkanlığındaki aşı grubunda 15 bilim lideri yer alıyor. Bu ekipte Atatürk Üniversitesi Rektürü Prof. Dr. Ahmet Hacımüftüoğlu da aktif olarak görev alıyor. Hacımüftüoğlu, ayaküstü sohbetlerde “Atacov” adlı Kovid-19 aşısının ortaya çıkış sürecini ve insanlığın hizmetine sunulmasına çok az bir süre kalan Alzheimer aşısının gelişimini anlatarak, bu iki projenin hem Türkiye hem de dünya bilimi açısından taşıdığı önemi vurguluyor.

Bu ekip, durmaksızın çalışarak Atatürk Üniversitesi’ni yalnızca bir eğitim kurumu değil, aynı zamanda bir bilim üssü haline getiriyor. Prof. Dr. Ahmet Hacımüftüoğlu’nun ifadeleriyle, bu başarı Erzurum’un ve Türkiye’nin bilimsel geleceğine yapılan en büyük yatırımlardan biridir. Atatürk Üniversitesi, artık sadece geçmişin değil, geleceğin de adıdır.